YAPABİLMEK

Kendi kendinize oluşturduğunuz engelleri aşmak için, yapmaktan sakındığınız davranışın başarılı olabileceğine dair tek bir kanıt yeterli olacaktır.

Napoleon Hill, ‘Düşün ve Zengin Ol’ adlı kitabında “İnsan, aklının düşünebildiği ve inandığı her şeyi başarabilir” diyor. Uçaklar, uzay yolculukları, lazer, hastalıkların kökünün kurutulması ve hatta akıllı telefonlar Hill’in bu gözleminin doğruluğunu ispat ediyor. Diğer taraftan Henry Ford “Yapabileceğini düşünen de, yapamayacağını düşünen de, haklıdır” diyerek bize bir şey hatırlatmak istiyor. Her iki gözlem de inancın gücü hakkında yapılmış yorumlar.

Bir işe kalkışıp da istediğiniz sonucu elde edemeyince ne yapıyorsunuz? Başarabileceğinizi düşünüp tekrar deniyor musunuz? Veya başaramayacağınızı düşünüp vaz mı geçiyorsunuz? Eğer yapabileceğine inananlardansanız, başarana kadar tekrar tekrar denersiniz. Ancak yapamayacağını düşünenlerdenseniz cevabı tahmin etmek pek de zor değil!

Hepimiz hayata yapabilme inancı ile başlarız, başlangıçta yapamamaya dair inançlarımız yoktur. Eğer böyle olmasaydı pek azımız yürümeyi, konuşmayı, ayakkabısını bağlamayı, okumayı, yazmayı ya da bisiklete binmeyi öğrenebilirdi. Yapabilmeye dair inancımız, yaşantımızı şekillendiren becerilerimizin ve davranışlarımızın gelişmesine sebep olmuş ve olmaya devam etmektedir.

Sıkça tekrarlanan davranışlar bir süre sonra refleks haline gelir. Farkında olmadan, düşünmek ve bir karar vermek zorunluluğu hissetmeden, olması gereken davranışı gerçekleştiririz. Arabanızla kırmızı ışığa yaklaşırken, ışığa ne kadar kala ve hangi güçle fren pedalına bastığınızda arabanın ne kadar mesafe ve zamanda duracağını önceden düşünüp hesaplar mısınız? Yoksa sadece frene mi basarsınız? Aslında tüm sürücüler analiz-karar-eylem sürecini otomatikleştirerek davranış etkinliğini artıran ve istem dışı olan pek çok beceri geliştirir.

Peki, yapamama inancından kaynaklanan “davranışlar” yani atalet için ne demeli? Bir ya da iki kere girişimde bulunduktan sonra, arzuladığınız sonucu elde edemeyip ve nedense asla yapamayacağınıza kendinizi inandırdığınız oldu mu? Farkında olmadan bununla da ilgili istemdışı bir beceri geliştirdiniz mi, acaba? Gerçekten o sonucu elde edecek becerilere sahip değil misiniz? Yoksa yapamama inancınız, tekrar girişimde bulunmanızı engelliyor ve hiç düşünmeden vaz mı geçiyorsunuz? Bu gibi hallerde aşağıdaki benzer davranışları sergiliyor musunuz?

Proaktif müşteri yaraması yapmak; Müşteri adaylarından karar vermesini ve taahhütte bulunmasını istemek; Müşterilerden referans istemek; İrtibatı kesen müşterilerle yeniden temasa geçmek; Umut vaat eden ancak sürüncemede kalan fırsatlardan kaçınmak.

Eminim bu listeye siz de pek çok madde ekleyebilirsiniz.

Neden davranışlarınızı kısıtlayan bu yapamama inancına sıkı sıkıya bağlısınız? Ne yaptığınız, ne öğrendiğiniz ve nasıl uyguladığınıza bakmaksızın hiç bir şeyi değiştiremeyeceğiniz sonucuna nasıl vardınız? Bu kararınızı destekleyen geçerli ve güvenilir bir kanıtınız var mı? Yoksa farklı koşullar altında gerçekleşmiş, becerilerinizin ve deneyiminizin tam gelişmediği zamanlarda elde ettiğiniz tecrübelere dayanarak mı bu karara vardınız?

Geçmişteki olumsuz tecrübelerinize dayanarak geliştirdiğiniz ‘yapamam’ inancının, mevcut davranışlarınıza etki etmesine müsaade ederseniz, elde edebileceğiniz muhtemel başarılara ulaşmanızda kendi kendinize engeller yaratmış olursunuz. Bu inanç, sadece iş hayatında değil, özel hayatınızda da başarıya ulaşmanızı engeller.

Kendi kendinize oluşturduğunuz bu engelleri aşmak için, yapmaktan sakındığınız davranışın başarılı olabileceğine dair tek bir kanıt yeterli olacaktır: “Eğer birileri başarabiliyorsa, muhtemelen siz de başarmayı öğrenebilirsiniz.” Ancak, ‘yapamam inancını’, ‘yapabilirim inancına’ veya en azından ‘bir kere daha denemeliyim inancına’ dönüştürmedikçe bu gerçekleşmeyecektir.

“Yapamam inancını” ortadan kaldırmak için, öncelikle kendi kendinizi şartlandırarak yapmaktan kaçındığınız, size faydalı sonuçlar sağlayabilecek davranışları tanımlamalısınız. Sonrasında asgari uzmanlık becerileri ile yapacağınız bu davranışların sonuçlarını değerlendirmelisiniz. Ne kadar zarar görebilirsiniz ki? Eğer zararınız yıkıcı boyutlarda değilse ki genelde olmaz, yeniden denememek için her hangi bir sebebiniz var mı?

“Yapamam inancından”, “yapabilirim inancına” dönüşebilmekle ilgili işinizi kolaylaştıracak küçük bir sır vereyim mi? İşlerinizi “kusursuz” yapmanız şart değildir, onları “yeteri kadar iyi” yapmanız yeterlidir. Asgari uzmanlık becerisi ile iş yapılması, hiç iş yapılmamasından iyidir.

Kendinize “yeteri kadar iyi” iş yapma izni vermeniz, en azından başlamak için size bir fırsat tanır. Böylece kusursuzlaşma yolunda ilk adımı atmış olursunuz.

“İnsanoğlunun en büyük keşiflerinden biri, onu en çok şaşırtan şey, yapamamaktan korktuklarını yapabileceğini keşfetmesidir.” ? Henry Ford

http://www.sigortagundem.com/ali-savasman-yazar19/yapabilmek-ya-da-yapamamak-322444y.htm#ixzz2z5NCzzbP